Cyn-gofalwr sydd efo cancr terfynol yn annog eraill i siarad amdano diwedd oes efo anwyliaid

Mae menyw oedd wedi darganfod lwmp mewn ei fron ta fod hi'n gofalu am ei fam efo dementia, a heb weld meddyg am bedwar blwyddyn, yn ynni i bobl siarad amdano ac ysgrifennu eu cynlluniau am ddiwedd oes.

Gofalodd Diane Thomas, o Gaerfyrddin, am ei fam hwyr, Doreen, ar ôl symud hi o Sir Efrog i'w cartref nol yn 2021.

Ond, ddim yn hir ar ôl iddi hi ddechrau darparu'r gofal, wnaeth Diane darganfod y lwmp mewn ei fron.

Nawr mae Diane, a wnaeth colli ei fam yn gynharach y flwyddyn yma, wedi clywed fod y cancr yn cam bedwar, ac wedi paratoi cynllun gofal ymlaen llaw, pŵer trydedd a ffurflen peidiwch â hailfywio efo help o elusen blaenol diwedd oes, Marie Curie.


Mae gwasanaeth 2T Cynllunio Gofal Ymlaen Llaw a Dyfodol Marie Curie wedi'i ariannu can y Clwstwr Gofal Cynradd Tywi Taf mewn Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda yn gweld Uwch Nyrs yn gweithio efo meddygon teulu a chartrefi gofal yn yr ardal Tywi Taf. Maen nhw'n cefnogi pobl i lunio cynlluniau gofal ymlaen llaw, gan eu galluogi nhw i feddwl amdano, paratoi a chynllunio am eu gofal dyfodol a diwedd oes.

Mae Diane yn rhannu ei stori gan fod yr elusen wedi darganfod fod pobl yng Nghymru heb baratoi amdano'r diwedd eu hoes. Mae bron trydydd (28 y cant) o atebwyr i arolwg Marie Curie heb roi unrhyw feddyliad i ddiwedd oes, gan fod bron 4 mewn 10 (38 y cant) heb roi unrhyw gynllun ar bapur. Mae'r ymchwil hefyd yn dangos angen clir i agor y drafodaeth, gan fod mwy 'na trydydd (33.7 y cant) yn ofni siarad amdano gynllunio am ddiwedd oes, ac un mewn tri (33.6 y cant) yn credo fod digon o amser i drefnu.

Yng Nghymru, mae'r ddogfen Fy mywyd, Fy Nymuniadau ar gael ar draws pob ardal bwrdd iechyd i gefnogi pobl efo cynllunio'u gofal ar ddiwedd oes.

Mae Marie Curie hefyd yn cynnig mwy o gefnogaeth efo'u rhestr Diwedd Oes ar y wefan i gefnogi pobl efo cynllunio diwedd oes.

Mae'r rhestr wirio wedi'i chreu gan glinigwyr ac yn dangos popeth dyle pobl wneud i ddeall a chynllunio am y bennod olaf o fywyd, wedi'i rhannu mewn i pum categori: cyfreithiol a materion ariannol; pobl, anifeiliaid anwes a phethau sy'n bwysig i mi; cynllun gofal ymlaen llaw; fy angladd neu ddathliad o'm bywyd; a chreu a gadael cofion.

Dywedodd Diane: "Mae'n bwysig i mi fod y pethau yma yn lle, felly gall fy mhlant gwybod a deall beth sydd angen arnaf i. Oedd yn ddiffyg i weld mam, oherwydd oedd hi yn byw gyda fi, yn dod yn llai a llai abl i wneud pethau, a dydw i ddim eisiau fod fel 'na."

Ym mis Awst, gwelodd Diane meddyg yn Priory Grove, Caerfyrddin, lle mae ei ferch yn gweithio, a chafodd cadarnhad o'r rhagolygon. Dyna pryd cafodd cyswllt efo Diane Milner, Uwch Nyrs Marie Curie yn y gwasanaeth 2T Cynllunio Gofal Ymlaen Llaw a Dyfodol.



Dywedodd nyrs Diane, oedd yn nyrs ardal am 32 mlynedd: "Mae cynllun gofal ymlaen llaw i bawb, ar unrhyw gam o fywyd, ag yn helpu pobl i feddwl amdan, paratoi a chynllunio am ofal yn y dyfodol ac ar ddiwedd oes. Mae'n helpu pobl i drafod amdano a phenderfynu beth sy'n bwysig iddyn nhw, yn ogystal â rhannu eu dymuniadau efo pobl arall. Mae'n meddwl fod anwyliaid yn gwybod eich dymuniadau os gallwch ddim siarad am eich hunain.

"Gall fod yn heriol i deuluoedd i ddechrau'r sgwrs, ond mae fy rôl i fel proffesiynol yn golygu gallent deimlo ar gyffordd i'n trafod pynciau heriol.

"Ers cymryd y rôl yma, rydw i wedi gweld y gwerth o gynllunio yn fywyd fy hun, a meddwl fod yn sgwrs angenrheidiol i'w gael."

Dywedodd Dr. Kerry Phillips, Arweinydd Clwstwr Tywi Taf a Phartner Meddyg Teulu yn Feddygfa Taf: "(Mae'r gwasanaeth hwn) yn gyfle pwysig i unrhyw un gofnodi eu dymuniadau gofal yn y dyfodol fel y gellir dilyn y dymuniadau a fynegwyd os bydd yr angen yn codi."

Dywedodd Jill Paterson, Cyfarwyddwr Gofal Sylfaenol, Cymunedol a Hir-dymor Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda: "Mae cynllunio gofal ymlaen llaw a dyfodol yn rhan hanfodol o yswirio fod dymuniadau pobl yn cael eu deall a pharchu. Mae'r gwaith mae Marie Curie yn gwneud efo clwstwr Tywi Taf yn helpu unigolion a theuluoedd i gael y sgyrsiau pwysig yma, yn ystod amserau diffyg iawn. Mae'n rhoi cysur gwybod bod pobl yn derbyn cymorth i wneud penderfyniadau hysbys am eu gofal ac i gofnodi eu dymuniadau gyda hyder."

Mae Marie Curie yn darparu gofal arbenigol diwedd oes am bobl efo unrhyw salwch y maent yn eu tebygol o farw ohono, a chymorth i'w teulu a ffrindiau, yn hosbisau a ble maent yn byw. Mae'n cyfrannu'r swm ariannol mwyaf i ymchwil gofal canser a diwedd bywyd yn y DU, ac yn ymgyrchu i sicrhau bod pawb yn cael profiad da o ddiwedd eu bywyd ac yn darparu Gwasanaeth Gwybodaeth a Chefnogaeth hefyd.

I siarad i'r tim amdano Cynllun Gofal Ymlaen Llaw, ebostiwch Futurecareplanning@mariecurie.org.uk